Platform Ekonomisi ve Dijital Çalışmanın Geleceği Çalıştayında Kurye Talepleri Gündeme Geldi
ANKARA – Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Türkiye Ofisi ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş birliğinde düzenlenen “Platform Ekonomisi ve Dijital Çalışmanın Geleceği” başlıklı çalıştay, 21 Mayıs 2025 tarihinde Ankara’da gerçekleştirildi. Çalıştay, ILO’nun “Çalışma Yaşamında Temel İlkeler ve Haklar Konusunda Sosyal Tarafların ve Sivil Toplumun Kapasitesinin Güçlendirilmesi” projesi kapsamında organize edildi.
Açılış konuşmaları, ILO Türkiye Direktörü Yasser Hassan, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Sivil Toplum, Temel Haklar, Yargı ve İçişleri Bölüm Başkanı Jean Barbé ve Çalışma Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Ziya Kürşat Babayiğit tarafından yapıldı. Konuşmalarda dijitalleşmenin çalışma hayatına etkileri, sosyal diyalog mekanizmalarının güçlendirilmesi ve platform ekonomisinde işçilerin karşılaştığı temel hak ihlallerine dikkat çekildi.
Kurye Temsili ve Taleplerin Gündeme Taşınması
Çalıştay kapsamında dijital platformlarda çalışan işçilerin hukuki statüsü, iş güvencesi, sosyal koruma ve sendikal haklar gibi başlıklar masaya yatırıldı. Bu çerçevede, platform ekonomisinde en geniş işçi grubunu oluşturan kuryelere dair talepler, Turizm, Eğlence ve Hizmet İşçileri Sendikası (TEHİS) Genel Başkanı tarafından katılımcılarla paylaşıldı.
TEHİS Genel Başkanı, Kurye Hakları Derneği başta olmak üzere çok sayıda kurye örgütlenmesinin ortaklaşarak belirlediği talepleri dile getirerek şu açıklamayı yaptı:
“Bugün buradaki en temel eksiklik, doğrudan sahada çalışan kurye arkadaşlarımızın bu masada yer alamamış olmasıdır. Ancak biz bu kürsüde onların ortak taleplerini temsil ediyoruz.”
Kurye Örgütlenmelerinin Ortaklaştığı Dört Temel Talep
Kurye Hakları Derneği ve TEHİS’in koordinasyonuyla şekillenen ve çeşitli kurye oluşumlarının destek verdiği dört temel talep şöyle özetlenmektedir:
-
Kuryelerin İşçi Statüsüne Kavuşturulması:
Günümüzde yaygın olarak uygulanan esnaf kurye modeli, işçilerin sosyal güvenlikten ve iş güvencesinden yoksun şekilde çalışmasına neden olmaktadır. Bu sistemin, fiilen işçi olarak çalışan bireylerin yasal olarak işçilik statüsünde değerlendirilmesini engellediği vurgulanmaktadır. -
İşçi Sağlığı ve Güvenliği Denetimlerinin Güçlendirilmesi:
Platformlarda çalışan moto kuryelerin trafik kazaları, ekipman eksiklikleri ve yoğun iş temposu nedeniyle yüksek risk altında olduğu belirtilerek, sektöre özgü denetim mekanizmalarının ivedilikle devreye alınması gerektiği ifade edilmiştir. -
Ekipman ve Donanım Maliyetlerinin İşverenlerce Karşılanması:
Motor, kask, kargo çantası, mont, telefon gibi temel ekipmanların maliyetlerinin işçilere yansıtılması eleştirilerek, bu uygulamanın bireyleri işe başlamadan önce borçlandırdığı ve güvencesizliği derinleştirdiği aktarılmıştır. -
Yasal Tanımın Netleştirilmesi ve Kamusal Denetim:
Platform şirketlerinin işveren sorumluluğuna tabi olması, gelir ve çalışma saatlerinin kayıt altına alınması, yerel yönetimlerin ise kuryelere yönelik dinlenme alanları ve sosyal destek hizmetleri sağlaması gerektiği ifade edilmiştir.
Kurye Temsilcilerinden Politika ve Mevzuat Önerileri
TEHİS Genel Başkanı konuşmasında ayrıca, Avrupa Birliği’nde yürürlüğe giren platform çalışmasına ilişkin yeni yasal düzenlemelere ve ILO raporlarındaki güncel bulgulara atıfta bulunarak, Türkiye’deki düzenlemelerin bu gelişmelerin gerisinde kaldığını belirtti. Şu ifadelere yer verildi:
“Dijitalleşme adı altında yeni bir güvencesizlik rejimi kurulmamalıdır. Teknoloji, emeği değersizleştirmek için değil, kolaylaştırmak için kullanılmalıdır. Platform çalışması sadece teknik bir dönüşüm değil, aynı zamanda sınıfsal ayrımın yeni biçimlerinden biridir.”
Ayrıntılı Metne Erişim
Çalıştayda sunulan tam talepler ve detaylı önerilere aşağıdaki bağlantıdan erişim sağlanabilir:
🔗 Konuşmanın Tam Metni ve Talepler
