İzmir Orman Yangınlarında Gönüllü Kuryelerin Deneyimleri Raporu
Bu rapor, 15-17 Ağustos 2024 tarihlerinde İzmir’in Yamanlar ve Menderes bölgelerinde meydana gelen orman yangınları sırasında moto kuryelerin afet müdahale sürecindeki rollerini, sahada yaşadıkları deneyimleri ve karşılaştıkları zorlukları ortaya koyarak, gelecek benzer afetlerde etkin bir koordinasyonun sağlanabilmesi için öneriler geliştirmeyi amaçlamaktadır. Moto kuryelerin, tıpkı 6 Şubat 2023 Depremi’nde olduğu gibi orman yangınlarında da afet anlarında lojistik destek sağlama, hızlı ulaşım kabiliyetleriyle malzeme ve personel taşıma gibi kritik görevlerde öne çıktığı gözlemlenmiştir.
Bu bağlamda, rapor hem sahada görev alan moto kuryelerin deneyimlerini hem de afet müdahalesine katılan diğer ekiplerin (arama kurtarma ekipleri, hayvan arama kurtarma gönüllüleri, belediye orman görevlileri) gözlemlerini kapsamaktadır. Ayrıca, bu raporla amaçlanan moto kuryelerin afetlerde destek potansiyellerini artırmak ve gelecek benzeri olaylarda daha etkili bir rol oynamalarını sağlamak için uygulanabilecek stratejileri ve politika önerileri geliştirilmektedir.
Saha görüşmeleri, 5-15 Eylül tarihleri arasında İzmir’de gerçekleştirilmiştir. Araştırmada yarı yapılandırılmış mülakat tekniği kullanılmış ve görüşmeler yüz yüze yapılmıştır. Bu süreçte, toplamda 17 moto kurye ve 4 arama kurtarma görevlisi ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, bir hayvan arama kurtarma gönüllüsü ile de mülakat yapılmış, afet sırasında hayvan kurtarma çalışmalarının dinamikleri ve moto kuryelerle iş birliği süreci değerlendirilmiştir.
Görüşmeciler, yangın döneminde “Kurye Haber” sitesine sahadan bilgi aktaran kuryeler arasından seçilmiş, ayrıca İzmir’deki moto kurye dernekleri ve etkin dijital iletişim grupları aracılığıyla belirlenmiştir. Görüşmelerde, kuryelerin yangın bölgesindeki deneyimlerine, iç örgütlülük ve koordinasyon becerilerine, işbirliği süreçlerine ve afet çalışmalarnda kuryelerin daha etkin bir rol üstlenebilmesi için önerilerine odaklanılmıştır. Elde edilen verilerden yola çıkılarak moto kuryelerin afet çalışmalarındaki rolleri analiz edilmiştir.
Başta İçişleri Bakanlığı’na bağlı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı olmak üzere yerel yönetimlere bağlı Afet İşleri Daire Başkanlıkları, AFAD ve Orman Genel Müdürlüğü (OGM) gibi kurumlara moto kuryelerin afetlere hazırlanması ile ilgili görevleri hatırlatılmıştır.
Bu raporun, moto kuryelerin afet sürecindeki etkinliğini güçlendirmek, afetlerde moto kuryelerin daha organize bir şekilde görev alabilmesi için gerekli altyapı ve politika önerileri sunmak adına bir rehber olması hedeflenmektedir.
Bu araştırma kapsamında yapılan görüşmeler ve bu görüşmelerdeki ses kayıtlarının deşifrasyonu Kurye Hakları Derneği’nin gönüllü emeği doğrultusunda gerçekleşmiş olup, raporun yazımı, tasarımı ve baskısına dair Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı’ndan destek alınmıştır.
Raporun tam halini indirmek için: Orman-Yangınlarında-Gönüllü-Kuryelerin-Deneyimleri-Raporu.pdf
